maandag 5 maart 2007

Pleonasme? Tautologie?

Ze hebben iets met elkaar te maken, de twee stijlfiguren pleonasme en tautologie: het gaat om iets dubbelops. Maar wat is dan het verschil tussen die twee? En hoe onthou je dat?

Een klassiek duo in stijlfigurenland is dat van pleonasme en tautologie, die bijna niemand makkelijk uit elkaar houdt. Wie weet lukt het met de taaltip van vandaag.Een tautologie is het best te onthouden met een ezelsbruggetje.

De twee t's van 'tautologie' komen terug in 'Twee keer hetzelfde in Twee vergelijkbare woorden'. Een tautologie bevat twee bijwoorden, werkwoorden of bijvoeglijke of zelfstandige naamwoorden die naar hetzelfde verwijzen: 'wis en waarachtig', 'wikken en wegen', 'blij en verheugd', 'pracht en praal', 'kant noch wal'.

Een pleonasme bestaat uit twee verschillende woordsoorten; het ene woord drukt hetzelfde uit als het andere, of noemt een eigenschap die het andere van zichzelf al heeft. Voorbeelden zijn 'in staat zijn iets te kunnen' en 'witte sneeuw'. Beide 'dubbelopismen' zijn overigens vaak gewoon goed omdat ze bewust als stijlfiguur worden gebruikt; vooral bij de tautologie komt dat veel voor.


Meer hierover vind je op:

Vergeet het dus nooit meer!